Chắc hẳn bạn đã từng nghe câu “mèo vào nhà thì khó, chó vào nhà thì sang” ít nhất một lần trong đời rồi đúng không?
Từ hồi bé xíu, mình đã được ông bà, bố mẹ dặn dò như vậy. Nhưng mà, lớn lên rồi, tự hỏi không biết thực hư câu chuyện này ra sao? Liệu có phải cứ mèo vào nhà là y như rằng xui xẻo, còn chó vào là auto may mắn? Cùng mèo đi hoang mổ xẻ câu nói quen thuộc này nha!
1. Nghe Đâu Mà Có Câu Nói “Mèo Vào Nhà Thì Khó, Chó Vào Nhà Thì Sang” Vậy Nhỉ?
Thú thật là, câu này có từ bao giờ, ai phát minh ra thì… chịu! Nó như kiểu một bí mật gia truyền được truyền từ đời này sang đời khác ấy. Nhưng mà, các nhà nghiên cứu cũng đưa ra vài giả thuyết khá thú vị:
- Hàng xóm Trung Quốc: Việt Nam mình chịu ảnh hưởng nhiều từ văn hóa Trung Quốc mà. Bên đó, người ta quý chó lắm, coi chó là bạn, là thần giữ cửa, mang lại may mắn. Còn mèo thì… hơi bị “thất sủng”, hay bị xem là bí ẩn, thậm chí là không may mắn (ngoại trừ mèo đen)
- Chó mèo “kẻ tám lạng, người nửa cân”: Chó thì sống theo bầy, nghe lời, dễ bảo, lại còn giúp người trông nhà, giữ của. Mèo thì tự do muôn năm, thích đi đâu thì đi, thích làm gì thì làm, đêm hôm lại còn hay đi săn chuột, nghe cứ bí hiểm thế nào ấy.
- Nghe tiếng kêu cũng đoán được…vận may:
- Chó sủa “gâu gâu” – nghe sang sảng, khí thế, nhiều người liên tưởng tới chữ “giàu” (cách nói lái).
- Mèo kêu “meo meo” – lại bị ví von với chữ “nghèo”, nghe có vẻ không được phát tài cho lắm!
- Chuyện đồng áng ngày xưa: Thời xưa, làm nông là chính. Chó thì giúp đuổi trộm, bảo vệ lúa gạo, gia súc. Mèo cũng bắt chuột đấy, nhưng mà có vẻ không lợi hại bằng chó trong khoản giữ của.
2. Chó Và Mèo Trong Mắt Người Việt Xưa: Ai Được Lòng Hơn?
- Chó – “Anh hùng” trung thành, thần tài may mắn:
- Ở Việt Nam mình, chó không chỉ là con vật nuôi, mà còn như người bạn thân thiết ấy. Chó xuất hiện trong truyện cổ tích, trong ca dao, tục ngữ, toàn là hình ảnh đẹp thôi.
- Người ta còn tin chó có thể đuổi ma quỷ, mang lại bình yên cho gia đình.
- Mấy pho tượng chó đá trước cổng nhà, đình chùa cũng là để trấn yểm, giữ nhà cho gia chủ đó.
- Mèo – “Nàng thơ” bí ẩn và những nỗi oan:
- Mèo thì hơi “khác người” một tí, thích độc lập, thích đi đêm. Thế là bị dán nhãn bí ẩn, khó đoán.
- Tiếng mèo kêu, nhất là mèo đen, còn bị cho là mang đến xui xẻo.
- Ở một số nơi, người ta còn nghĩ mèo liên quan đến phù thủy, phép thuật các thứ… Nghe hơi oan cho hoàng thượng nhỉ?
Nhưng mà, nói đi cũng phải nói lại, đó chỉ là chuyện ngày xưa thôi. Giờ thì mèo lên đời rồi, được cưng chiều hết mực. Những hiểu lầm về mèo cũng dần được gỡ bỏ.
3. Chó Mèo Ở Xứ Người Ta Thì Sao?
- Ai Cập cổ đại: Mèo được tôn sùng như thần thánh, được bảo vệ, cưng chiều hết mực.
- Campuchia: duy trì tục lệ nhốt mèo vào lồng rồi vừa đi từ nhà này sang nhà khác vừa ca hát để cầu mưa. Mỗi người tưới nước vào mèo cho nó kêu với niềm tin tiếng kêu của nó sẽ làm động lòng thần Indra-vị thần quản lý nước
- Nhật Bản: Mèo Maneki-neko (mèo vẫy tay) mà chúng ta hay thấy ở các cửa hàng ấy, chính là biểu tượng của may mắn, tài lộc đó. Còn mèo đen được coi là may mắn, bảo vệ gia đình khỏi bệnh tật.
- Thái Lan: Thú cưng nói chung rất quan trọng ở Thái Lan. Có cả dạ tiệc nghệ thuật cho mèo và báo chí viết về những chú chó nổi tiếng. Các quán cà phê thú cưng và câu lạc bộ mèo mọc lên khắp nơi, và có cả trung tâm thương mại dành cho chó.
- Phương Tây: Mèo đen thì có nơi coi là xui, có nơi lại coi là may. Nói chung là tùy quan niệm của từng vùng thôi.
- Iran: Người Hồi giáo rất quý mèo và coi mèo đen là con vật đặc biệt. Ở Iran, hành hạ mèo đen có nguy cơ bị thánh thần trừng phạt.
- Ấn Độ: Mèo gắn liền với hình ảnh nữ thần sinh sản Shashthi, vị thần mang khuôn mặt hình mèo. Người Ấn Độ tạo tượng mèo nhỏ và dùng chúng làm đèn để ngăn chặn loài gặm nhấm. Phật giáo ở Ấn Độ tin rằng mèo xua đuổi tà ma và ngưỡng mộ sự điềm tĩnh của chúng, nhưng không coi mèo là linh thiêng.
- Nga: Mèo được xem là loài vật may mắn trong nhiều thế kỷ. Theo truyền thống, người Nga sẽ để mèo vào nhà mới trước khi con người chuyển đến để mang lại may mắn. Trong Cơ đốc giáo chính thống, mèo là loài vật duy nhất được phép vào các ngôi đền. Giết mèo ở Nga bị phạt rất nặng. Tại Bảo tàng Hermecca (Saint Petersburg), có hẳn một đội “bảo vệ mèo” canh giữ báu vật, được chăm sóc đặc biệt và có bác sĩ thú y riêng.
- Một số nước châu Âu (Roma, Moldavia, Cộng hòa Séc, Ireland): Mèo đen băng qua đường là điềm xấu.
- Thần thoại Bắc Âu: Nữ thần Freyja (tình yêu, sắc đẹp, sinh sôi) thường được miêu tả đi xe kéo do mèo kéo. Nông dân Na Uy xưa cúng sữa trên đồng ruộng để mời gọi mèo phụng sự nữ thần Freyja, giúp bảo vệ mùa màng khỏi chuột.
- Scotland: Mèo đen trên hiên nhà là dấu hiệu của sự thịnh vượng sắp đến, nên vợ của ngư dân giữ mèo đen để ngăn chặn điều xấu xảy ra với người thân trên biển.
- Pháp: Nông dân tin rằng thả mèo đen ở ngã năm đường sẽ tìm được kho báu1. Mèo đen (matagot) nếu được tôn trọng sẽ mang lại giàu có và may mắn.
- Các nước châu Phi: Trong một vài nền văn hóa, mèo tượng trưng cho sự tài giỏi và khả năng thấu thị như nhà tiên tri
- Gan (Galles): Vào thế kỷ X, luật pháp quy định nếu ai ăn cắp hoặc giết một con mèo của người khác thì phải bồi thường một con cừu kèm theo một chú cừu con nữa.
- Bắc Mỹ: Mèo tượng trưng cho người có chí lớn, biết cách đạt mục đích. Việc giết mèo chỉ được biện hộ khi “vì nhu cầu linh thiêng” và phải tuân thủ các nghi thức nghiêm ngặt
- Brazil: Người dân yêu chó hơn mèo. 58% người nuôi thú cưng ở Brazil nuôi chó và chỉ 28% nuôi mèo
4. Vậy Rốt Cuộc, “Mèo Vào Nhà Thì Khó, Chó Vào Nhà Thì Sang” Là Đúng Hay Sai?
Thật ra, câu này không nên hiểu theo kiểu “mèo là xui, chó là hên” đâu. Nó giống như một lời nhắc từ thời xa xưa, phản ánh cách nghĩ, niềm tin của ông bà ta thôi.
Bây giờ thì khác rồi. Chúng ta nên công bằng với cả chó và mèo. Con nào cũng có cái hay, cái đáng yêu riêng. Quan trọng là mình yêu thương, đối xử tốt với chúng thôi, phải không nào?
Kết Lại Một Câu
“Mèo vào nhà thì khó, chó vào nhà thì sang” – câu nói này có thể coi là một “di sản văn hóa” của người Việt. Nhưng đừng vì thế mà kỳ thị mèo hay tôn thờ chó quá mức nha. Hãy cứ yêu thương các boss hết mình, vì chúng xứng đáng mà!